TADIMLIK: BOĞAZİÇİ'NİN İLK OTELLERİ

Atlas Tarih'in Nisan 2013 tarihli sayısında yer alan yazımdan, Tarabya'daki Summer Palace'la ilgili bölüm:
"(...)
Tarabya SummerPalace Oteli ise Orient Express seferlerinin başlamasından sonra inşa edildi. OrientExpress’in bağlı olduğu Wagons-Lits’in kurduğu “Büyük Oteller Şirketi”nin(Compagnie Internationale des Grand Hotels) İstanbul’da yaptırdığı ilk otelSummer Palace’dır (1893) Bunu Pera Palace izler (1895). O dönemde basılmış birSummer Palace ilan kartının arkasında otel şöyle tanıtılıyor: “Kışkarargâhlarını Nice’te Riviera Palace’a,Kahire’de Ghezireh Palace’a,Lizbon’daAvenida Palace’a kurmaşansını yakalamış ve böylece soğuğun işkencelerinden kendilerini kurtarmışimtiyazlılar, birbirlerine yaz için TherapiaSummer Palace’ın serin gölgeliklerinde buluşma randevusu verebilirler.Böylece yaz ortasının kızgın sıcaklarında da bunalmamış olurlar.Otel,Karadeniz’den İstanbul’a ve Haliç’e doğru hızlı akıntıların belirlediği hafifesintinin gece-gündüz harika bir serinlik yarattığı Boğaz’ın gerçekten obüyüleyici yakasında hemen deniz kıyısında kurulmuştur. Şimdiyekadar, itiraf etmek gerekir ki, İstanbul, bugün Avrupa’nın büyük başkentlerindegörülenler kadar konfora alışkın yabancıları karşılayıp konuk edebilecek otelesahip değildi. Büyük Oteller Uluslararası Şirketi (Compagnie Internationale desGrands Hôtels), sıra dışı iki kurumun açılışını yaparak bu eksikliği giderdi:Biri, yaz sezonu için Therapia SummerPalace, diğeri kış sezonu için İstanbul’un göbeğinde Pera Palace. Bu iki otelde de, Türkiye’de eşi görülmedikölçüde, en ileri konfor ve hijyen mükemmelliyetini buluyorsunuz.”

Alman Sefaretiyazlığına komşu olan ve eskiden Mavroyenis ailesinin konağının bulunduğu yereinşa edilen Summer Palace büyük şölen salonları, İstanbul’un ilk plajlarındanolan plajı ve tenis kortlarıyla döneminin efsane otellerinden biri olmuştu. 1905 yılında Baedeker rehberinde Summer Palace’ın CompagnieInternationale des Grand Hotels  yönetiminde ve müdürünün de Höfer olduğuyazmakta. Otelin 110 odalı, elektrikli ve Mayıs-Ekim ayları arasında açıkolduğunu da aynı kaynaktan öğreniyoruz. Summer Palace’ın bu ihtişamlı günleriBirinci Dünya Savaşı yıllarında sona erer. Savaş Wagons Lits başta olmak üzere demiryolufirmalarını zor duruma sokmuştur. Şirket mali sorunlarının dayatması sonucu önceTarabya’daki Summer Palace’ı, ardından da Pera Palace’ı elden çıkarır. SummerPalace’ı, Beyoğlu Tokatlıyan ve Tarabya Tokatlıyan’ın işletmecisi olan MıgırdıçTokatlıyan satın alır.

Summer Palace da1918-1920 arasında bir yangın geçirir, ama hemen onarılarak hizmete girer.Cumhuriyet döneminde yabancı adların yerli isimlerle değiştirilmesi modasınauyarak Sümer Palas adını alır.  1930yılında dergilerde Mıgırdıç Tokatlıyan’ın Tarabya’da sahip olduğu bu iki otelbirlikte tanıtılır: “M. Tokatlıyan Oteli. Yukarı Boğaziçi/ Mayıs’tanTeşrinievvele [Ekim] kadar açıktır./ Beyoğlu’ndaki M. Tokatlıyan otelindekiaynı tertibatı havidir./ Sümer Palas. Geniş park ve çiçek bağçeleri, tenismahalleri, her nevi spor için teshilât, tenis, balık, saydi, kayıktenezzühleri, dans, yüzme.” Sümer Palas 1950’de yıktırılır ve yerine Sümer Sitesi adıyla kooperatif evleriyapılır."